Spek-takel

Spek-takel

In augustus 2017 strandde het karkas van een vinvis op het strand van Texel. Volgens de kranten ging het om een vrouwelijke vinvis, die al dood was toen het strandde. Het dier was al van verre te ruiken, toch kwamen er best wat mensen op af. Dat gebeurde vroeger ook, toen …

Walvissen? Is dat niet meer een onderwerp voor Freek Vonk?

Dat zou je misschien denken, maar er zijn veel boeken geschreven over walvisstrandingen en ook over de walvisvangst. Zo verscheen er in 1684 een dun boekje met een onmogelijk lange naam over een walvisvangst in de provincie Zeeland: De seldsaame en noit gehoorde wal-vis-vangst, voorgevallen by St. Anna-Land in ’t jaar 1682. Den 7. October.

Het verhaal in dit boek gaat over Abraham en zijn zoon Jan die een hevige storm hebben doorstaan. Ze zijn alles kwijt, hun huis, hun handel, hun kleding en al hun andere spullen. Maar na alle rampspoed keert het tij. Jan en zijn vader zijn mosselen aan het rapen als zij opeens een grote vis in het water zien zwemmen. Ze besluiten niet af te wachten, maar met een boot achter de vis aan te gaan. Wat volgt is een spannende passage waarin de twee mannen de walvis met dreggen proberen te vangen. Na een dag gejaagd te hebben op het dier trekken ze het ’s avonds op de kant. Het is maar goed dat er in de zeventiende eeuw nog geen Partij voor de Dieren was!

Een moderne dreg

In het boek volgt dan een beschrijving van hoe reusachtig de vis is, hoe groot zijn tong is (er kunnen wel twee mensen op slapen volgens de schrijver) en hoeveel pond spek het dier oplevert. Het was toen, in een tijd zonder radio, televisie en internet, heel bijzonder om zo’n dier te zien. Het verhaal van de dappere vangst door Abraham en Jan werd daarom opgeschreven. Door het boek te lezen konden ook mensen die het dier niet gezien hadden zich verbazen over de wonderen van de natuur. Net als nu, zullen er ook toen veel dagjesmensen ramptoeristen naar het gigantische dier zijn gaan kijken. Wie houdt er nu niet van een beetje spektakel?

De Alphamannetjes gaan op walvissenjacht